3 tajemnicze kontrole w BN - wyników w BIP brak do dziś

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego (MKiDN) do dziś nie ujawniło w Biuletynie Informacji Publicznej (BIP) wyników trzech kontroli w Bibliotece Narodowej (BN), z lat 2016, 2018 i 2021. A powinno.

Wzywam Ministerstwo do natychmiastowego udostępnienia Nam - Obywatelom - sprawozdań i wystąpień pokontrolnych dotyczących wszystkich kontroli w Bibliotece Narodowej przeprowadzonych w latach 2007-2025!

Czyli w tych latach, w których dyrektorem był dr Tomasz Makowski.

Namawiam Czytelników do poparcia tego apelu.

Obraz wygenerowany przez Microsoft Designer

Zapraszam do lektury.

Źródło informacji o kontrolach w BN

Na stronie posłanki Pauliny Matysiak (LINK) możemy przeczytać:

W latach 2016-2024 MKiDN przeprowadziło cztery kontrole w Bibliotece Narodowej (w latach 2016, 2018, 2021 i 2024), jednak żadna z nich nie dotyczyła kwestii wynagrodzeń ani przestrzegania praw pracowniczych.

Źródłem tych informacji jest odpowiedź na interpelację poselską (nr 8038). Sekretarz stanu w MKiDN, Maciej Wróbel, podpisał się pod następującymi słowami (LINK, zob. ad. 3, s. 2):

W latach 2016-2024 MKiDN przeprowadziło 4 kontrole w BN, tj. w latach 2016, 2018, 2021 i 2024, ale nie dotyczyły one ww. zagadnień. (...)

Informację o tych kontrolach uznaję więc za wiarygodną.

Brak wyników kontroli w BIP

Z czterech wymienionych kontroli, tylko do tej z 2024 roku można znaleźć sprawozdanie w BIP.

Na stronie bip.mkidn.gov.pl, po wybraniu w menu "Kontrole", a następnie "Działalność kontrolna 2024", dotrzemy do spisu sprawozdań i wystąpień pokontrolnych (LINK). Możemy tam zobaczyć taką pozycję:

2024.10.16
Sprawozdanie z kontroli w Bibliotece Narodowej
Informację sporządził/a: Grzegorz Romanowski

Omówiłem to sprawozdanie na blogu, w tekście pt. Kogo straszy Jan Zamoyski? (Część III: MKiDN kontroluje, strofuje i... powołuje!).

A czy sprawozdania z kontroli z lat 2016, 2018 i 2021 też są w BIP?

Ano, nie ma.

Oto jak przedstawia się sytuacja na odpowiednich podstronach w BIP.

Działalność kontrolna 2016
Link aktualny
Link z Web.Archive.org - stan z 20.03.2025r.
Brak informacji o kontroli w Bibliotece Narodowej.

Działalność kontrolna 2018
Link aktualny
Link z Web.Archive.org - stan z 20.03.2025r.
Brak informacji o kontroli w Bibliotece Narodowej.

Działalność kontrolna 2021
Link aktualny
Link z Web.Archive.org - stan z 23.01.2025r.
Brak informacji o kontroli w Bibliotece Narodowej.

Powyżej, obok linków aktualnych, zamieściłem także linki do odpowiednich podstron z serwisu Web.Archive.org wraz z datą stanu danej podstrony. Zrobiłem to po to, aby każdy mógł się przekonać - nawet po ewentualnej publikacji wyników kontroli w BN - że od lat ich tam nie było.

A czy powinny być?

Powinny.

Wymóg publikacji w BIP

Z art. 8 ust. 3 ustawy o dostępie do informacji publicznej wynika, że organy władzy publicznej obowiązane są do udostępniania w Biuletynie Informacji Publicznej informacji publicznych m.in. takich jak dokumentacja przebiegu i efektów kontroli oraz wystąpienia, stanowiska, wnioski i opinie podmiotów ją przeprowadzających.

Z kolei, z art. 8 ust. 5 wynika, że w przypadku wyłączenia jawności informacji publicznej, w Biuletynie Informacji Publicznej podaje się zakres wyłączenia, podstawę prawną wyłączenia jawności oraz wskazuje się organ lub osobę, które dokonały wyłączenia.

Czy MKiDN podało w BIP-ie powody wyłączenia jawności wyników kontroli w BN z lat 2016, 2018 i 2021? Niczego takiego nie znalazłem.

A oto treść art. 23 ww. ustawy:

Kto, wbrew ciążącemu na nim obowiązkowi, nie udostępnia informacji publicznej, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

I słusznie.

To nie powinno być tak, że My, Obywatele, dowiadujemy się o kontrolach zupełnie przypadkiem, na skutek zdawkowej informacji w odpowiedzi na interpelację poselską, bądź nieoficjalnie, od byłych czy obecnych pracowników kontrolowanej instytucji. To nie są profesjonalne standardy informowania obywateli.

W dokumencie pt. Standardy kontroli w administracji rządowej z 2017 r., napisano tak (LINK, punkt IV.5.1.):

Wyniki kontroli przekazywane są właściwym szczeblom zarządzania jednostki kontrolującej i kontrolowanej, jednostkom nadzorującym oraz opinii publicznej, z uwzględnieniem ograniczeń wynikających z przepisów prawa.

W sprawie BN, niestety zignorowano ten standard.

Zignorowano opinię publiczną.

Dlaczego to jest takie ważne?

Wyników kontroli z 2016 roku nie znamy od 9 lat. To dużo czasu.

Wyników z 2018 roku nie znamy od 7 lat, a z 2021 od 4 lat. To też dużo czasu.

Kto wie, co wydarzyłoby się, gdyby te wyniki były jawne? Może dr Tomasz Makowski nie byłby Dyrektorem BN już od dawna? A może te kontrole nic nie wykryły i okazałoby się, że Biblioteka Narodowa działała wzorowo? Nie wiemy.

Wiemy natomiast, że od lat zgłaszane są do Ministerstwa nieprawidłowości w Bibliotece Narodowej. Jedno z takich zgłoszeń dostałem z Ministerstwa na skutek wniosku o udzielenie informacji publicznej. To interwencja poselska prof. Krystyny Pawłowicz, z 2017 roku. (Informowałem o tym na Facebooku 18 listopada 2024 r.: LINK).

Ministerstwo udzieliło mi w tej sprawie takiej informacji:

Uprzejmie informujemy, że na w/w interwencja została przekazana ówczesnemu kierownictwu Ministerstwa - ministrowi Piotrowi Glińskiemu, wiceminister Magdalenie Gawin oraz szefowej gabinetu politycznego. Z dokumentów zgromadzonych w sprawie wynika, że na interwencję nie została udzielona pisemna odpowiedź. W sprawie znajduje się notatka o tym, że sprawa została wyjaśniona w trakcie ustaleń roboczych.

Czy interwencja prof. Krystyny Pawłowicz była przedmiotem którejś z kontroli? Tego nie wiemy.

Wiemy, że w 2024 roku dr Tomasz Makowski został powołany na stanowisko Dyrektora BN na 3 lata, bez konkursu. Dostał wiele pozytywnych opinii, które opublikowałem i omówiłem na blogu (zob. Porażka Tomasza Makowskiego laurkami obsypana). Czy te opinie byłyby takie pomyślne, gdyby wyniki ww. kontroli były znane od - odpowiednio - 9, 7 i 4 lat?

Wiemy, że z inicjatywy Związku Zawodowego Bibliotekarzy Biblioteki Narodowej powstała petycja za odwołaniem dyrektora Makowskiego, na której jest 909 podpisów (LINK). Może tych podpisów byłoby więcej, gdyby wyniki wszystkich kontroli były od dawna znane? A może mniej?

Wiemy zatem, że ww. opinie, a także petycja, powstały w oparciu o niepełne informacje o Bibliotece Narodowej i działalności jej dyrektora. Niepełne w zakresie wyników ww. kontroli. A powinniśmy mieć tę wiedzę już od dawna.

Termin rozpatrzenia petycji się zbliża. Ciekawe czy pani Hanna Wróblewska zna wyniki ww.  kontroli i czy weźmie je pod uwagę formułując odpowiedź.

Sprawa przybierze wymiar naprawdę skandaliczny, jeśli okaże się, że ww. kontrole wykazały poważne nieprawidłowości, a unikanie publikacji w BIP-ie nie było przypadkiem.

Apel do Czytelników

Kogo straszy Jan Zamoyski? to jeden z najpopularniejszych tekstów na blogu. Może wnioski z pozostałych kontroli w BN byłyby równie interesujące dla moich czytelników?

W piątek, 9 maja 2025 r., wystąpiłem do MKiDN i BN o wyniki kontroli z 2016 roku. Doświadczenie jednak mam takie, że MKiDN i BN udzielają odpowiedzi "na ostatnią chwilę", a nawet przekładają terminy odpowiedzi. Np. zawnioskowałem w lutym o różne dokumenty dotyczące kontroli z 2024 roku i efekt jest taki, że od MKiDN i BN dostałem w maju decyzje odmowne.

Dlatego proszę, nie odpuszczajmy Ministerstwu sprawy braku informacji w BIP-ie. Proszę swoich czytelników o jej nagłaśnianie i o domaganie się od Ministerstwa wyników co najmniej tych trzech kontroli, z lat 2016, 2018 i 2021.

Niech władza usłyszy Nasz głos. Głos Obywateli.