Udostępniam listę unikalnych czasopism w polskich bibliotekach według Centralnego Katalogu Czasopism Polskich (CKCzP), ze stanu bazy z marca 2019 roku.
Lista unikalnych czasopism w polskich bibliotekach według CKCzP
(wersja z 16.03.2024r.)
Składam podziękowanie panu Mikołajowi Baliszewskiemu, wicedyrektorowi Biblioteki Narodowej, za udostępnienie danych źródłowych tej bazy w 2019 roku.
Zawartość CKCzP można wciąż przeglądać w programie opracowanym przez Zakład Technologii Informatycznych Biblioteki Narodowej (ZTI BN). Baza nie jest jednak już uzupełniana od szeregu lat.
Dlaczego utworzyłem tę listę?
Doszedłem do wniosku, że w bibliotekach zasadniczo nie ma pełnej wiedzy o tym, które książki i czasopisma w ich zbiorach są unikalne w skali kraju czy świata. A przecież właśnie takie druki wymagają priorytetowej ochrony i digitalizacji. Szczególnie najstarsze z nich.
W rozwiązaniach takich jak NUKAT, KaRo, w.bibliotece.pl, czy w Połączonych katalogach Biblioteki Narodowej, nie znalazłem możliwości odfiltrowania tytułów (książek bądź czasopism) ze względu na liczbę bibliotek, w których się znajdują. Takiej możliwości nie znalazłem również w CKCzP. Wtedy, w 2019 roku, CKCzP wydał mi się spisem uwzględniającym największą liczbę bibliotek i wciąż najbogatszym. A ponieważ nie był już uzupełniany, to pomyślałem, że może uzyskam jego dane źródłowe. I cieszę się, że je otrzymałem.
Przetworzyłem te dane do postaci bazy w Excelu. Udostępniona dziś lista to takie tytuły, które odnotowano w tylko jednej bibliotece.
Kilka zastrzeżeń
Chcę zaznaczyć, że udostępniona lista to jest lista całych tytułów, a nie poszczególnych egzemplarzy. Można sobie wyobrazić, że dane czasopismo jest odnotowane w wielu bibliotekach, ale tylko w jednej zachował się konkretny egzemplarz (np. nr 10 z 1910 roku). Takich egzemplarzy nie uwzględnia ten spis. Ten spis uwzględnia tytuły, które – według CKCzP – odnotowano tylko i wyłącznie w jednej bibliotece.
Spis może zawierać usterki (np. możliwe, że w przypadku podania dwóch miejscowości, wybrana została tylko jedna), oceniłem jednak ich skalę na nieznaczną.
Nie wszystkie biblioteki w Polsce są odnotowane w CKCzP, toteż nie można z całą pewnością stwierdzić, że wymienione tytuły faktycznie zachowały się w Polsce tylko i wyłącznie w jednej bibliotece. Obawiam się też, że CKCzP może nie odzwierciedlać całości zbiorów uwzględnionych w nim bibliotek, toteż i pod tym względem nie można mieć pewności co do unikalności danych tytułów.
Wniosek o digitalizację unikalnych czasopism
Niniejszym wpisem, publicznie składam wniosek do bibliotek o digitalizację czasopism odnotowanych na liście. A te, które nie mają takich możliwości, dobrze żeby nawiązały współpracę z najbliższymi im bibliotekami cyfrowymi.
Pomimo wszystkich powyższych zastrzeżeń, jest to najlepsza lista unikalnych tytułów czasopism, jaką byłem w stanie dziś dostarczyć. I jest to jedyna znana mi taka lista. Zachęcam do korzystania z niej i do poinformowania o niej bibliotek.
Mam też nadzieję, że twórcy ww. rozwiązań (NUKAT, KaRo, w.bibliotece.pl, czy Połączonych katalogów Biblioteki Narodowej) dadzą kiedyś użytkownikom możliwość odfiltrowania tytułów książek i czasopism (a najlepiej też konkretnych egzemplarzy czasopism) po liczbie bibliotek, w których dany druk się znajduje. Wówczas mielibyśmy dostęp do aktualnej informacji o unikalnych zbiorach bibliotecznych.
Na zakończenie: dwa wykresy
Komentarze
Prześlij komentarz